Werkgevers focussen nog teveel op zieke werknemers

Duco Molenaar is directeur van Preventned, een onderzoeks- en adviesbureau op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Om werkvermogen te meten bij organisaties maakt Preventned onder meer gebruik van de Work Ability Index. ‘Werkgevers focussen nog teveel op zieke en matig functionerende medewerkers’, stelt hij. ’Maar het effect van gelukkige medewerkers is veel groter dan het herstel van alle zieke medewerkers.’

‘Hoe zorg je voor een goede inzetbaarheid en een hogere werkmotivatie van werknemers? Die vraag heeft me altijd bezig gehouden,’ vertelt Duco Molenaar. Van huis uit is hij zowel ergonoom als bedrijfskundige. Al in de jaren 90 van de vorige eeuw startte Preventned met onderzoek naar werkvermogen, samen met onderzoekers van het Erasmus Medisch Centrum.

Licentie Work Ability Index

In 2010 verwierf Preventned van Blik op Werk de licentie voor de Work Ability Index. De methodiek zet het bedrijf in bij grote bedrijven met 5000+ medewerkers, maar ook midden- en kleinbedrijven. Molenaar: ‘De WAI biedt een eenvoudige en wetenschappelijk onderbouwde manier om werkvermogen te meten. Het is een thermometer die zegt hoe het staat met het werkvermogen van een werknemer of groep werknemers.’

De bedrijfskundige in Molenaar wil echter ook weten wát werkgevers en werknemers kunnen doen om het werkvermogen te verbeteren. Welke factoren hangen samen met het werkvermogen van een werknemer? ‘Daarom hebben we samen met het Erasmus Medisch Centrum de Werkvermogensmonitor ontwikkeld – een soort “WAI plus”’, aldus Molenaar. ‘Die meet ook op zo’n 60 stuurfactoren zoals werkomstandigheden, werkbeleving, werktevredenheid, bevlogenheid, leiderschap, leefstijl, productiviteit en geluk.’

Hoe zorg je voor een goede inzetbaarheid en een hogere werkmotivatie van werknemers?

Zieke werknemers

Meestal vult 70 procent van de werknemers de Work Ability Index of Werkvermogensmonitor in. ‘Uit deze zogenaamde 1-meting blijkt of het werkvermogen van een organisatie uitstekend, goed, matig of slecht is’, vervolgt Molenaar. ‘Vanuit de meting komt er meestal een groep werknemers met een groot of groter verzuimrisico naar voren.’

Preventned kijkt dan samen met de werkgever waar deze gericht op kan sturen om het werkvermogen van deze groep medewerkers te vergroten. ‘Veel werkgevers denken bij werken aan werkvermogen aan een vitaliteitstraining’, aldus Molenaar. ‘Maar achterliggende oorzaken als een te hoge werkdruk, slechte sfeer of samenwerking vragen natuurlijk om verschillende interventies.’

Wat ondermijnt werkvermogen?

Wat de meest voorkomende factoren zijn die het werkvermogen ondermijnen? ‘Vaak gaat het om zaken als autonomie, collegialiteit, pesten, agressiviteit van klanten of slechte leidinggevenden’, aldus Molenaar. ’Ook de balans tussen werk en privé, scheidingsproblematiek, mantelzorg en gebrek aan kinderopvang doen vaak een duit in het zakje.’ Maar werk heeft ook vaak een positieve invloed op mensen, benadrukt Molenaar. ‘Denk aan een werknemer met een manisch depressieve partner die op het werk kan ontspannen.’

Niet zelden neemt het werkvermogen van werknemers af na een reorganisatie, ziet hij. ‘Dan zijn mensen bijvoorbeeld niet goed genoeg voorbereid of geschikt voor de aangepaste functie. Dat geeft veel onzekerheid en via die weg vermindering van werkvermogen.’

Werkgevers denken nog teveel in verzuimrisico’s en hoe je die kunt verzekeren. Daarmee staan ze onvoldoende stil bij bijkomende schade van verminderd werkvermogen zoals productiviteitsverlies

Verzuim afdekken

Wat zijn nu de meest ingezette interventies na het meten van werkvermogen? Ook daar is geen eenduidig antwoord op te geven, vertelt Molenaar. ‘Elk bedrijf is uniek. Onze arbeidsdeskundigen gaan het gesprek aan om een bedrijf gericht te adviseren. Ervaren medewerkers gebrek aan autonomie? Dan is het advies bijvoorbeeld om de zelfstandigheid van mensen te bevorderen door een training.’

Werkgevers denken nog teveel in verzuimrisico’s en hoe je die kunt verzekeren, constateert Molenaar. ‘Ze denken: verzuim moet je afdekken met een verzekeringspolis. Daarmee staan ze onvoldoende stil bij bijkomende schade van verminderd werkvermogen zoals productiviteitsverlies. Ook het vervangen van nieuwe mensen brengt veel kosten met zich mee.’

Een andere misvatting: werkgevers focussen nog teveel op zieke en slecht functionerende werknemers. ‘Preventned heeft niet voor niets als motto ‘happy people, good results’’, aldus Molenaar. ‘Gelukkige werknemers zijn tot twee maal productiever. Het ziekteverzuim, dat is zichtbaar. Maar hoe is het met die groep medewerkers die ogenschijnlijk gewoon het werk uitvoert? Het effect van gelukkige medewerkers is veel groter dan het herstel van alle zieke medewerkers. Geluk heeft een waarde.’

Het geluk van werkenden is sinds de coronacrisis sterk gedaald: van gemiddeld een 7,2 naar een 6,5

Corona en gemis sociale contacten

Het geluk van werkenden is sinds de coronacrisis sterk gedaald: van gemiddeld een 7,2 naar een 6,5.* Dat is zorgelijk, vindt Molenaar. ‘Vooral het gemis aan sociale contacten breekt veel werknemers op. Ook zijn er meer mensen die depressief zijn of overwerkt. Nu de grenzen tussen werk en privé vervaagd zijn, stoppen sommigen niet meer met werken: ze staan altijd aan. Aan de andere kant zijn er werknemers die moeite hebben om op gang te komen. Daar word je uiteindelijk ook niet gelukkig van.’

Daarom maakte Preventned een “coronaversie” van de methodieken om werkvermogen te meten, die bestaat uit zes sleutelvragen. ‘Invullen van de WAI en de Werkvermogensmonitor duurt 20 minuten – dat ga je niet wekelijks vragen aan je werknemers. Met de verkorte coronaversie krijgen werkgevers snel inzicht in hoe de vlag erbij hangt bij werknemers.’

Op basis van de uitkomsten kunnen werkgever en werknemer het gesprek aangaan over duurzame inzetbaarheid en werkvermogen. ‘Het is een gedeelde verantwoordelijkheid’, besluit Molenaar. ‘Methodieken als de Work Ability Index of Werkvermogensmonitor ondersteunen bij die noodzakelijke dialoog tussen werkgever en werknemer.’

*Bron: E-Hero.  E-Hero, een onderdeel van de Erasmus Universiteit die zich bezighoudt met geluksonderzoek.

Meer weten over de Work Ability Index? Neem contact met ons op!